List w sprawie polityki senioralnej

Rady seniorów – w skład których z założenia wchodzą przedstawiciele wszystkich środowisk skupiających seniorów, działających z nimi lub na ich rzecz – pełnią funkcję rzeczników osób starszych. Rolą rad seniorów jest budowanie świadomości obywatelskiej wśród osób starszych i aktywizowanie ich do uczestniczenia w życiu dzielnicy i miasta poprzez włączanie się w procesy konsultacyjne, inicjowanie i doradzanie zmian tam, gdzie są one potrzebne. Wiemy, że z różnym skutkiem udaje się to na różnych szczeblach władzy, ale podejmujemy wszelkie działania, żeby upomnieć się o naszą obecność.

Żywotnym interesem seniorów jest, aby wiek dojrzały wiązał się z poczuciem bezpieczeństwa socjalnego oraz aktywnym życiem. Wszyscy mamy jednak świadomość, że z dostępnej oferty korzystają wciąż nieliczni, że jest to elita, że wciąż aktywizujemy aktywnych. Badania pokazują i praktyka potwierdza, że w naszej społeczności funkcjonuje bardzo duża grupa osób wycofanych, ukrytych w swoich mieszkaniach, często opuszczonych i samotnych, wykluczonych z aktywnego życia społecznego.
Uważam, że w całym systemie wsparcia warszawskich seniorów należy poświęcić więcej uwagi właśnie tym ludziom – nieobecnym, zamkniętym we własnych mieszkaniach. Osoby te, często samotne i niesamodzielne, nie są w stanie korzystać z programów funkcjonujących w przestrzeni miejskiej. Dlatego ważnym zadaniem w tym obszarze jest dążenie do usprawnienia komunikacji i przepływu informacji o dostępnych programach.

Ważne jest także kreowanie wrażliwości na sytuację ludzi z najbliższego sąsiedztwa oraz budowanie dobrych relacji wewnątrz- i międzypokoleniowych. Bądźmy uważni na drugiego człowieka. Priorytetem powinno być szukanie sposobów i instrumentów dotarcia do tych „nieobecnych”. Muszą oni przede wszystkim otrzymać informację o możliwości takiej pomocy. Aby to było możliwe, konieczna jest dobra współpraca wszystkich środowisk skupiających seniorów i działających na ich rzecz, tj. rad seniorów, UTW, kół seniora zrzeszonych w PZERiI oraz klubów seniora.

Właśnie dzielnicowe rady seniorów – jako lokalne ciała kolegialne znające bezpośrednio potrzeby, dążenia i oczekiwania miejscowych seniorów – mogą świadomie i realnie wpływać na decyzje dotyczące najbliższego otoczenia, a tym samym wspierać organy władzy lokalnej w realizacji polityki senioralnej. Dlatego uważam, że miasto powinno angażować się w powstawanie aktywnie wspierających się społeczności lokalnych, przede wszystkim poprzez wzmocnienie roli dzielnicowych rad seniorów, żeby nie były to „rady od parady”.

Warszawska Rada Seniorów włączyła się w konsultacje przy tworzeniu polityki senioralnej i można założyć, że powstanie dobry, merytoryczny dokument. Jakie jednak należy podjąć działania, aby ta polityka była realizowana w praktyce? Doświadczenie pokazuje, że otwartość burmistrzów na współpracę z dzielnicowymi radami seniorów jest różna. W niektórych dzielnicach nic się nie dzieje, a działalność rad seniorów jest ograniczana, żeby nie powiedzieć: blokowana.

Wydaje się, że koniecznym jest, aby w polityce senioralnej m.st. Warszawy zobowiązać włodarzy do obligatoryjnego tworzenia dzielnicowej polityki senioralnej, a także monitorowania realizacji przyjętych założeń i programów. Żeby tworzyć politykę senioralną w dzielnicy, konieczne jest rzetelne zdiagnozowanie lokalnych/dzielnicowych potrzeb. Jeśli chcemy im sprostać, musimy je poznać. Aby dzielnicowa polityka senioralna mogła być należycie tworzona i realizowana, trzeba zaktywizować seniorów do włączania się w procesy partycypacji społecznej.

Żeby było to możliwe, koniecznym jest, by włodarze współpracowali z dzielnicowymi radami seniorów, dostrzegali i doceniali lokalnych liderów, wspierali ich w działaniu. Wymaga to nie tylko chęci, lecz także dodatkowego wysiłku ze strony władz i urzędników. Jednakże korzyści z takiej współpracy są nieocenione. Przede wszystkim legitymizują decyzje podejmowane przez lokalne władze i budują względem nich zaufanie.

Życzę dzielnicowym włodarzom, aby dostrzegli taką potrzebę, a z pewnością odczujemy poprawę dobrostanu seniorów w Warszawie – mieście przyjaznym seniorom. Upatruję w przytoczonych obszarach ogromną rolę dzielnicowych rad seniorów i aktywnie wspierających się senioralnych społeczności lokalnych, ale żeby było to możliwe, muszą one mieć wsparcie dzielnicowych włodarzy.

Elżbieta Wiśniewska – ekspert Warszawskiej Rady Seniorów członek Rady Seniorów Dzielnicy Wilanów

Artykuł ukazał się w magazynie POKOLENIA Maj 2022 #5 (41) s. 11